Στο CERN κατάφεραν να αναπαραγάγουν τη στιγµή του Μπιγκ Μπανγκ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Γιώργος Αγγελόπουλος

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: ΣΤΑ ΝΕΑ,Τρίτη 9 Νοεμβρίου 2010

Οι επιστήµονες στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πυρηνικών Ερευνών (CERN) στη Γενεύη κατάφεραν για πρώτη φορά να αναπαραγάγουν τις συνθήκες που επικρατούσαν στο Σύµπαν ένα εκατοµµυριοστό του δευτερολέπτου µετά τη Μεγάλη Εκρηξη που το δηµιούργησε. «Είµαστε ενθουσιασµένοι µε το επίτευγµα», δήλωσε οδρ Ντέιβιντ Εβανς, του Πανεπιστηµίουτου Μπέρµιγχαµ που συµµετείχε στο πείραµα. Οι επιστήµονες έβαλαν να συγκρουστούν µεταξύ τους ιόντα µολύβδου µε ταχύτητες που πλησίαζαν την ταχύτητα του φωτός και παρήγαγαν θερµοκρασίες περίπου δέκα τρισεκατοµµυρίων βαθµών, δηλαδή ένα εκατοµµύριο φορές υψηλότερες απ’ αυτές που επικρατούν στο κέντρο του Ηλίου, και πυκνότητες παρόµοιες µ’ αυτές ενός άστρου νετρονίων (φανταστείτε µια από τις µεγάλες πυραµίδες της Αιγύπτου να έχει συµπιεστεί στο µέγεθος του κεφαλιού µιας καρφίτσας). Τα ιόντα συγκρούστηκαν µέσα στον τεράστιο ανιχνευτή ALICE (A Large Ion Collider Experiment) του LHC, όπου και δηµιουργήθηκαν συνθήκες που δεν έχουν υπάρξει µετά το Μπιγκ Μπανγκ, πριν από 13,75 δισεκατοµµύρια χρόνια.

 Αυτά τα «µίνι Μπιγκ Μπανγκ» ελπίζεται ότι θα µας φέρουν πιο κοντά στα θεµελιώδη υλικά που δηµιούργησαν το Σύµπαν, καθώς στις θερµοκρασίες αυτές λειώνουν ακόµη και τα ατοµικά σωµατίδια. Τα πρωτόνια και τα νετρόνια, από τα οποία αποτελούνται οι πυρήνες των ατόµων, θα λειώσουν και το αποτέλεσµα θα είναι µια ζεστή και πυκνή «σούπα», η οποία θα αποδείξει την ύπαρξη µιας νέας κατάστασης της ύλης, που είναι θεωρητικά γνωστή ως «πλάσµα κουάρκ γλοιονίων» (τα κουάρκ είναι µικροσκοπικά θετικά φορτία από τα οποία δηµιουργούνται τα πρωτόνια, και κρατούνται ενωµένα µεταξύ τους από τα γλοιόνια). Μελετώντας αυτό το πλάσµα κουάρκ γλοιονίων, ελπίζουµε ότι θα µάθουµε πολλά περισσότερα για την Ισχυρή ∆ύναµη (ή Ισχυρή Αλληλεπίδραση), µία από τις τέσσερις θεµελιώδεις δυνάµεις της φύσης. Μολονότι η Ισχυρή ∆ύναµη είναι η λιγότερο κατανοητή, είναι χίλιες φορές ισχυρότερη από την ηλεκτροµαγνητική δύναµη και διατηρεί ενωµένα τα πρωτόνια και τα νετρόνια στους πυρήνες των ατόµων. Η Ισχυρή ∆ύναµη είναι επίσης αυτή που κρατάει ενωµένα τα κουάρκ ώστε να σχηµατίσουν πρωτόνια και ίσως η πιο ενδιαφέρουσα πλευρά της είναι ότι δηµιουργεί περίπου το 98% της µάζας των πρωτονίων και των νετρονίων (το άλλο 2% προέρχεται από τα ίδια τα κουάρκ). Αυτό σηµαίνει ότι περίπου το 98% της µάζας κάθε ατοµικής ύλης, των ανθρώπων περιλαµβανοµένων, προέρχεται από τη δύναµη αυτή.