Αγαπητά  "ΝΕΑ",

Η κυρία Μαίρη Αδαμοπούλου εκθέτει  στο "Βιβλιοδρόμιο" (4-5/7/09,σελ.14) τις απόψεις της για τη "βέβηλη κλοπή" των γλυπτών του Παρθενώνα από τον ΄Ελγιν, όπως λέει, σχολιάζει επικριτικότατα τον τρόπο συντήρησης-προστασίας τους από τους υπεύθυνους του Βρετανικού μουσείου και μέμφεται τη σθεναρή άρνησή του να τα επιστρέψει  στο χώρο απ' όπου τα αφαίρεσε ο λόρδος πρόγονός τους το 1801.
Επειδή,
α. στο άρθρο (;) αυτό υπάρχουν πολλές ανακρίβειες,αλλά και ευδιάκριτο σε όλο σχεδόν το κείμενο ένα εθνικιστικό παραλήρημα της αρθογράφου και εν ταυτώ μια απαξιωτική αναφορά και προσβλητική κριτική σε ένα λαό με πλούσια πολιτιστική κληρονομιά, όπως είναι οι Εγγλέζοι και
β.οι αναγνώστες σας θα πρέπει να ακούσουν και τη διαφορετική άποψη,ειδικά των  ειδημόνων,για  να μορφώσουν σωστές ιστορικές θέσεις  επί του εν λόγω θέματος και όχι εθνικιστικές,
                                 Σας παρακαλώ
να δημοσιεύσετε αυτήν την απάντηση προς την αρθρογράφο σας για την αποκατάσταση της ιστορικης αλήθειας.

Κατ΄αρχήν,οφείλω να παραδεχτώ πως δε γνωρίζω ούτε μπόρεσα να διασταυρώσω την ιδιότητα της... συνονόματής μου κυρίας, αν είναι ,δηλαδή, εκτός από δημοσιογράφος και ιστορικός , ειδικότητα που είναι και η μόνη "καθ΄ύλην αρμόδια" (να το πούμε έτσι),για να αποφαίνεται με απόλυτες κρίσεις και εφετμές για  ένα ιστορικό ζήτημα σαν αυτό της αφαίρεσης των μαρμάρων του Παρθενώνα από τον ΄Ελγιν το 1801.

Αν η κυρία Αδαμοπούλου είναι και ιστορικός, είναι βέβαιο πως, και μόνο εξ αυτής  της ιδιότητάς της, θα επισημάνει αμέσως την ορθότητα των  επιχειρημάτων που θα εκθέσουμε στη συνέχεια  και θα παραδεχτεί πως  βρίσκεται εν επιστημονικώ αδίκω για όσα γράφει. Θα δικαιολογήσει επίσης την επίκρισή μας  για τον τρόπο που διατυπώνει τις απόψεις της, σε απόλυτο,δηλαδή, λόγο, ο οποίος, αν μη τι άλλο, είναι αδόκιμος ειστημονικά,αφού δεν προσκομίζεται,πέρα από τις εθνικιστικές "κορώνες", έστω και επιστημονικοφανή επιχειρήματα, για να στηρίξει του λόγου της το αληθές.
Αν πάλι,δεν είναι ιστορικός,ακόμα χειρότερα για την ίδια, επειδή, ως δημοσιογράφος μόνο, δε δικαιούται ούτε εξουσιοδοτείται από κανέναν επιστημονικό φορέα να διατυπώνει απόψεις που δεν εδράζονται στην επιχειρηματολογία και την ιστορική δεοντολογία  και, πέραν τούτων,  "ακούγονται"και εθνικιστικές  για θέματα που χρήζουν σοβαρών χειρισμών από ειδικούς, όπως είναι αυτό της επιστροφής των μαρμάρων στη χώρα μας. Η κυρία Αδαμοπούλου,με μόνη την ιδιότητα της δημοσιογράφου, μπορεί και δικαιούται να κάνει ρεπορτάζ ή άλλη δημοσιογραφική εργασία-έρευνα,δε δικαιούται όμως να ασχολείται με την ιστορία,ως ειδικός και να διατυπώνει, μάλιστα, και ιστορικό λόγο.

 Σήμερα,στις συντεταγμένες πολιτείες και στις πολιτισμένες κοινωνίες, που οι ρόλοι είναι (ή πρέπει να είναι) βιωματικοί και διακριτοί και δεν επιτηδεύονται ούτε υποδύονται,πλην εκείνων στα θεατρικά δρώμενα, η αντιποίηση δεν είναι μόνο πράξη λοίδωρη, αλλά σε πολλές μορφές της και ποινικά κολάσιμη. Το ερασιτεχνικό και το αμέθοδο,πρωτίστως το φανατικό, δεν είναι απλώς αστεία, αλλά και επικίνδυνα. Ιδιαίτερα στην Επιστήμη.
 Στη συστηματοποιημένη γνώση,οι κανόνες κατάκτησής της είναι αυστηρά προσδιορισμένοι και οι όροι επιτήδευσής της δεσμευτικοί για τους φορείς της. Η λαθρεπίβαση σε επαγγελματική συντεχνία, εξειδικευμένης γνώσης, είναι απαγορευμένη. ''Ελεύθερη είσοδος επισκεπτών'' και κατάληψη γνωστικού χώρου, που '' de jure et ipso jure'' ανήκει  σε άλλους , δεν επιτρέπεται. Γιατί, ο κομπογιανιτισμός, ο πιθηκισμός, το δήθεν, δεν είναι μόνο κωμικές μεταμφιέσεις. ΄Εχουν πρωτίστως και επικίνδυνες παρενέργειες.(Δες και  homo-naturalis.gr, ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ,
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Α΄).

 Εκτός,βέβαια, αν ως ΄Ελληνες, θεωρούμε όλα τα παραπάνω ως "ψιλά γράμματα",αφού, σύμφωνα με την ευφυέστατη ρήση του Γιάννη Τσαρούχη, "στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις". Μετά από αυτά τα...διδακτικά (και συγγνώμη!),ας δούμε τις ανακρίβειες του άρθρου,που αναφέραμε πιο πάνω πως υπάρχουν και είναι πολλές και ευδιάκριτες.
   

1.Το φιρμάνι υπογράφεται με σφραγιστόλιθο από τον Σεγκέρ Αβδουλάχ Καϊμακάμη, αναπληρωτή του Μεγάλου Βεζίρη και είναι γνήσιο, επίσημο έγγραφο της Πύλης.  Με αυτό,  ο ανώτατος κρατικός υπάλληλος και αντικαταστάτης του Σουλτάνου,όπως είπαμε, εντέλλεται στις επίσημες οθωμανικές αρχές της Αθήνας να επιτρέψουν στον πρεσβευτή ΄Ελγιν και στους εργάτες του, να κάνουν με την ενδεδειγμένη προσοχή, όποιες εργασίες θέλουν στο ναό, ακόμα και να ανασκάψουν το λόφο,αν χρειαζόταν.Τέλος, ο εκπρόσωπος της Πύλης προστάζει να δοθεί η άδεια στον Ελγιν να πάρει ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ κομμάτια από τον Παρθενώνα έκρινε εκείνος πως μπορούσαν να  αποσπαστούν.

΄Αρα, είναι ψευδέστατη η επιβληθείσα πλύση εγκεφάλου στους Νεοέλληνες (με προεξάρχουσα διδασκάλισσα τη Μελίνα Μερκούρη), πως ο ΄Ελγιν έκλεψε τα μάραμαρα και τα μετέφερε στη Βρετανία   εν αγνοία των επισήμων αρχών, στη δικαιοδοσία των οποίων υπήγοντο τότε η διαφύλαξη, η συντήρηση και η "τύχη" γενικότερα των αρχαιοελληνικών μνημείων της Αττικής. Η κυρία  Αδαμοπούλου, μάλιστα, τιτλοφορεί με μεγαλογράμματα το άρθρο της "ΑΠΟ ΤΗ ΒΕΒΗΛΗ ΚΛΟΠΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΒΛΗΤΙΚΗ ΠΟΛΥΓΛΩΣΣΙΑ",προφανώς για να τονίσει αυτό, ακριβώς, που εμείς
υποστηρίζουμε ότι δεν έγινε. Την ίδια στιγμή,μάλιστα η ίδια (σε πλαίσιο) μνημονεύει το έγγραφο της Πύλης που επιτρέπει την...κλοπή και παραθέτει ένα  μέρος του , το σημείο που οι αρχές της Αττικής παίρνουν εντολή να μην παρεμποδίσουν τον ΄Ελγιν  να πάρει οποιαδήποτε κομμάτια από πέτρες ή μορφές.

Ορθά,λοιπόν,και με την "άδεια της αστυνομίας" πήρε ο Έλγιν τα μάρμαρα. Δεν τα έκλεψε αλλά του τα παραχώρησε με έγγραφο η επίσημη αρχή της Πύλης. Τώρα, 200 χρόνια μετά, είναι αστείο να λέμε πως το έγραφο δεν το... υπέγραψε ο Σουλτάνος και το υπέγραψε ο αντικαταστάτης του,άρα είναι άκυρο.Λες και ο Σουλτάνος είχε λόγο να αρνηθεί να  υπογράψει το συγκεκριμένο  έγγραφο,αν του το ζητούσε ο Πρέσβης.΄Ηταν τάχα περισσότερο...φιλέλληνας ο Σουλτάνος ή φιλότεχνος και θα αρνιόταν να υπογράψει ό,τι  ο εξουσιοδοτημένος αντικαταστάτης του υπέγραψε;
΄Οπως συμβαίνει σε κάθε εξουσία και δημόσια υπηρεσία,ο "ηγεμών",ο προϊστάμενος εγχωρεί αρμοδιότητες και σε άλλα πρόσωπα-υπαλλήλους και  δικαίωμα υπογραφής, ακριβώς για να υπάρχει αποκέντρωση και καταμερισμός αρμοδιοτήτων και ευθυνών. Άλλωστε,ότι όλα έγιναν νόμιμα, όσον αφορά το ζήτημα της απόσπασης και της μεταφοράς των μαρμάρων, και σύμφωνα με την ισχύουσα τότε νομιμότητα και  σε καμιά περίπτωση ο Σουλτάνος δεν εξαπατήθηκε από τον αναπληρωτή του στο έγγραφο με το οποίο χορηγούσε απόλυτη πληρεξουσιότητα στον Εγγλεζο πρέσβη της Πύλης ακόμα και να μεταφέρει  τα μάρμαρα, αποδεικνύεται και από το εξής: Να υποθέσουμε προς στιγμήν ότι συνέβη μια τέτοια εξαπάτηση.Όταν αποκαλύφθηκε,όμως, (γιατί ένα τέτοιο μεγάλο γεγονός, η αφαίρεση,δηλαδή, των γλυπτών από τον Παρθενώνα,δε θα μπορούσε να κρατηθεί μυστικό και θα είχε φτάσει αμέσως στα αυτιά του εξαπατημένου Σουλτάνου), εκείνος θα έπρεπε: 1.Να τιμωρήσει αυστηρά και άμεσα το δράστη ανώτατο  υπάλληλο και αντικαταστάτη του 2. Να απαιτήσει δια της διπλωματικής οδού από τους Εγγλέζους  να επιστραφούν πάραυτα τα κλαπέντα μάρμαρα στην Αθήνα, αν θεωρούσε ότι πράγματι είχε εξαπατηθεί από τον Έλγιν . Τίποτα,όμως, δεν έγινε από όλα αυτά, που σημαίνει ότι  Σουλτάνος απ-εδέχθη, ως νόμιμη την πράξη του Εγγλέζου Πρέσβη,αφού την προέβλεπε το επίσημο
έγγραφο της Πύλης.(Η υποστηριζόμενη από κάποιους ύπαρξη   στα αρχεία  του βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών τουρκικού εγγράφου - διάβήματος διαμαρτυρίας του 1805 για την αρπαγή των γλυπτών και τη μεταφορά τους στην Αγγλία, δεν τεκμηριώνεται από πουθενά,αφού ποτέ δεν έχει δημοσιευτεί επίσημα).

 Να τελειώνουμε,λοιπόν, με αυτό το εθνικιστικό ντελίριο της κλοπής, γιατί και ως λαός και ως συντεταγμένη πολιτεία, όχι μόνο δε μας τιμά,αλλά και μας εκθέτει ανεπανόρθωτα. Ο ΄Ελγιν δεν προέβη σε καμιά παράνομη πράξη, πολύ περισσότερο σε κλοπή. Κι  αν υποστηρίζεται, και μάλιστα με επίσημη πολιτική γραμμή στην χώρα μας,αυτή η άποψη, είναι μόνο για εθνικιστική κατανάλωση. Δεν έχει καμιά ιστορική βάση και ουδείς σοβαρός ερευνητής, ΄Ελληνας ή ξένος, δέχτηκε ποτέ ή θα μπορούσε να στηρίξει μια τέτοια θέση.
2.Τα "μάρμαρα" τα μετέφερε ο  Ελγιν στη Βρετανία, όχι για να τα πουλήσει,όπως ισχυρίζεται η δημοσιογράφος (και ιστορικός;) κυρία Αδαμοπούλου, αλλά για να στολίσει με κάποια από αυτά το αρχοντικό του  και για να τα διαφυλάξει, τόσο από την Οθωμανική αδιαφορία, όσο και από την καταστροφική μανία των Ορθοδόξων νεοελλήνων.Οι Ελλαδικοί κατά τη βυζαντινή περίοδο,αλλά και αργότερα  κατέστρεφαν με πρωτοφανή μανία τα μνημεία της αρχαιότητας, για να χτίσουν πάνω σε αυτά εκκλησιές ("ες έδαφος φέρειν"), να τα χρησιμοποιήσουν ως οικοδομικά υλικά στις στάνες για τα ζωντανά τους ή στα κονάκια τους  και μέχρι την επανάσταση του ΄21, για να πουλούν πάσης φύσεως "μάρμαρα" στους "περιηγητές" και τους "λόρδους", που λυμαίνονταν εκείνη την περίοδο  τον ελλαδικό χώρο. Ο Μακρυγιάννης,μάλιστα, είναι εξοργισμένος στα απομνημονεύματα του για αυτή τη συμπεριφορά των Ελλήνων απέναντι στα μνημεία.-Να τα σεβόσαστε,να μην τα καταστρέφετε,να μην τα πουλάτε,τους συμβουλεύει.Εμείς γι αυτά πολεμήσαμε...
3.Ο ΄Ελγιν δεν ήταν φυσικά και ο αγνότερος των Εγγλέζων.Ούτε καμιά διάθεση έχουμε να τον "αγιοποιήσουμε" ούτε να τον αναγορεύσουμε σε φιλέλληνα (φιλότεχνος,ναι,ήταν). Οπωσδήποτε, είχε τους δικούς του ιδιοτελείς λόγους για να "μετακομίσει" τα μάρμαρα στην Αγγλία. Αλλά, και αν ο πρώτος λόγος δεν ήταν αυτός που μνημονεύσαμε (η σωτηρία των γλυπτών) και ήταν η αλαζονεία και ο κομπασμός του Λόρδου να στολίσει το νεόδμητο "παλάτι" του και πάλι δε μειώνει την αξία της μεταφοράς, αφού, εξαιτίας αυτής και χάριν αυτής, τα μάρμαρα είναι σήμερα ακέραια  και μάλιστα φυλαγμένα σε ένα από τα μεγαλύτερα και καλύτερα εξοπλισμένα μουσεία του κόσμου.Αν είχαν αφεθεί στην Ακρόπολη και δεν είχαν μεταφερθεί τότε, το πιθανότερο είναι σήμερα να είχαν καταστραφεί  ή εξαφανιστεί.

4.Είναι εντελώς ανυπόστατα αυτά, που αναφέρει η αρθρογράφος για βούρτσες,χλωρίνες και πατσαβούρια, που χρησιμοποίησαν οι ΄Αγγλοι για να ασπρίσουν τα μάραμαρα! Ε,ολίγη σεμνότης δε θα έβλαπτε. Στη χώρα μας, μέχρι χτες, η συντήρηση έργων τέχνης ούτε σαν έννοια ήταν γνωστή (εμείς, για παράδειγμα, στο αρχαιολογικό τμήμα δε  διδαχτήκαμε τίποτα σχετικό), ενώ στην Αγγλία ήδη από τον 1890, υπάρχει ειδικότητα συντήρησης έργων τέχνης. Να λέμε πως οι αχαιολόγοι του Βρετανικού μουσείου έπλυναν με χλωρίνες τα γλυπτά, πέρα από το ότι είναι "χωροφυλακίστικο" και σαν αστείο , εκθέτει και όσους αγνοούν πως η συντήρηση έργων τέχνης, ως επιστήμη, θεμελιώθηκε και αναπτύχθηκε στην Αγγλία. Λίγη αιδώς και λιγότερος εθνικισμός, αν μη τι άλλο επιβάλλονται, όταν μιλάμε για έναν άλλο λαό και μάλιστα πολύ πιο προχωρημένο και στην έννοια της δημοκρατίας και στις επιστήμες απ΄όσο εμείς οι Νεοέλληνες.

Αλλά,το ζητούμενο από αυτή την απάντησή μας δεν είναι, ούτε κατά διάνοια, να ψέξουμε την αρθρογράφο, αλλά για να επισημάνουμε, κάποιες ιστορικές αλήθειες που είναι απαραίτητο να λέγονται στη χώρα μας-και μάλιστα από Έλληνες-την οποία πολλοί ξένοι τη χαρακτηρίζουν ως χώρα που περισσεύει ο εθνκισμός και ο ρατσισμός. Δεν αξίζει η Ελλάδα τέτοιων χρακτηρισμών. Συγκεκριμένα,λοιπόν:

1.Τα πάσης φύσεως μνημεία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού,δεν έχουν εξ αίματος κληρονόμους,αλλά ανήκουν στην πανανθρώπινη κοινωνία.
2.Τα συγκεκριμένα μνημεία(γλυπτά) του Παρθενώνα, ο ΄Αγγλος 'Ελγιν το 1801 τα μετέφερε στην Αγγλία με επίσημη άδεια από τις Οθωμανικές αρχές και, επομένως, η πράξη του δεν ήταν απάδουσα προς την επικρατούσα τότε νομιμότητα.
3.Το Βρετανικό μουσείο εκμεταλλεύτηκε οκονομικά τα γλυπτά,αλλά και τα διέσωσε και τα διατήρησε σε άριστη κατάσταση,όπως ιδίοις όμμασι, διαπιστώσαμε πολλές φορές. Κανείς δε γνωρίζει αν θα υπήρχαν σήμερα τα συγκεκριμένα μνημεία, αν ο ΄Ελγιν,έστω και για ιδιοτελείς λόγους, όπως είπαμε, δεν τα διέσωζε από την αδιαφορία των Οθομανών και την καταστροφική μανία των Ορθοδόξων Νεοελλήνων.
4. Η "καμπάνια" της Μελίνας Μερκούρη πριν χρόνια, δεν εξυπηρέτησε την υπόθεση της επιστροφής των γλυπτών στη χώρα μας. Αντίθετα,έδωσε όλα τα προσχήματα στην άλλη πλευρά να την τροχοπεδήσει και να τη μεταθέσει σε ανύποπτο χρόνο. Ειδικά, ο εντελώς αντιεπιστημονικός τρόπος  που έθεσε το θέμα της επιστροφής τους η μακαρίτισα, πληθωρική ηθοποιός, καθώς και η θυμική της συμπεριφορά, εξόργισαν όχι μόνο τους ειδικούς του μουσείου,αλλά και τη συντριπτική πλειοψηφία των ειδικών στον κόσμο, που σχημάτισαν την εντύπωση πως αντιμετωπίζουμε το θέμα σε επίπεδο "τζερτζελέ" (ένα ακόμα,δηλαδή, ελληνικό πανηγυράκι από εκείνα που ξέρουμε  εμείς εδώ να στήνουμε για "ψύλλου πήδημα".Το ζήτημα αυτό έπερεπε να τεθεί σε βάση επιστημονική και νομική και όχι σε πολιτική-εθνικιστική .Να αντιμετωπιστεί ακόμα συλλογικά για την επιστροφή  όλων των ελληνικών αρχαιοτήτων (όχι μόνο του Βρατανικού μουσείου).Να υποστηριχτεί, μάλιστα,με έμφαση,πρώτα από τη χώρα μας, η ανάγκη να επιστραφούν οι αρχαιότητες  σε όλες τις χώρες από τις οποίες αφαιρέθηκαν για οποιοδήποτε λόγο.
 Δυστυχώς,οι "κραυγές" της Μελίνας ("δώστε τα μάρμαρά μου πίσω"), αφαίρεσαν μαζί με τη νηφάλια και επιστημονική αντιμετώπιση του ζητήματος της επιστροφής και τα ελληνικά επιχειρήματά  γι αυτή. Για άλλη μια φορά,όπως και με τόσα άλλα θέματα (πχ Μακεδονικό), ο ερασιτεχνισμός,ο εθνικισμός,το δήθεν,η "πατσατσουλιά" αντικατέστησαν τα επιχειρήματα, την πειθώ, την επιστημονική  συμπεριφορά γενικότερα, αλλά και τη διεθνή νομιμότητα.
5.Το θέμα των αιρχοτήτων και όχι μόνο του Βρετανικού μουσείου, όπως τονίσαμε, πρέπει να τεθεί σε νέα βάση (εξ αρχής και μηδενικής) σε μια διευρυμένη συζήτηση,στην οποία θα συμμετάσχει η παγκόσμια κοινότητα και θα διεξαχθεί αποκλειστικά μεταξύ ειδικών και όχι πολιτικών ή διπλωματών. Στην επιστήμη, η μισαλλοδοξία,οι κραυγές και οι υστερίες δεν έχουν θέση. Αλλιώς, επιστρέφουμε στην εποχή της "πυράς" και του κυνηγίου μαγισσών.







      


      




     

     
___________________________________________________________