Η γλώσσα είναι ζωντανός οργανισμός και σαν τέτοιος διέπεται από συγκεκριμένους νόμους. (Π.χ Τρέφεται, αυξάνεται, αποβάλει). Δεν είναι, επομένως, περίεργο που η μορφή της ελληνικής γλώσσας από την εποχή του Ομήρου μέχρι σήμερα, ενώ στη βάση της παραμένει η ίδια(σύνταξη, γραμματική κ.α), έχει αλλάξει. Εμπλουτίστηκε με νέες λέξεις, έχασε-απέβαλε άλλες, ακολούθησε νέους μορφολογικούς κανόνες και φυσικά επηρεάστηκε (και καμιά φορά καταλυτικά) από γλώσσες άλλων λαών με τους οποίους συγκατοίκησε (Ιταλικά,τούρκικα, σλαυοβλάχικα κ.α).
Οι ιδιωματισμοί (αλλά και οι νεολογισμοί) είναι ένα ξεχωριστό γλωσσικό-γλωσσολογικό φαινόμενο . Είναι ένας ιδιαίτερος φραστικός τρόπος που δεν έχει "κυριολεκτική" σημασία, αλλά μεταφορική και είναι δύσκολο,αν δε γνωρίζει κανείς από την αρχή την ακριβή σημασία του, να μπορέσει από μόνος τους να την εντοπίσει. Γι΄αυτό, δεν είναι εύκολο να μεταφράσει κανείς έναν ιδιωματισμό σε άλλη γώσσα ή διάλεκτο επακριβώς. (Πώς να μεταφράσεις, για παράδειγμα, τη μεταφορική, ιδιωματική φράση "έχει καβούρια στην τσέπη" στα αγγλικά; Στην κυριολεξία αποκλείεται. Ο εμπλουτισμός κάθε γλώσσας με ιδιωματισμούς τη δυναμώνει και της δίνει ζωντάνια, νεανικότητα και εκφραστικότητα. Πολλοί, βέβαια,απ΄αυτούς τους ιδιωματισμούς, δεν κρατάνε για πολύ (όσο μια γενιά ίσως) και αποβάλονται από το σώμα της γλώσσας, το ίδιο εύκολα, όπως εισήλθαν, ειδικά ότα δεν καταγράφονται από δόκιμους συγγραφείς, για να καθιερωθούν ή δεν εκφράζουν την ολότητα του πληθυσμού ηλικιακά, αλλά ένα μέρος του.
Με αφορμή την περιήγησή μας σε διάφορα σάιτ και άλλες πηγές και τον εντοπισμό νέων, καμιά φορά περίεργων τέτοιων ιδωματικών φράσεων, διαλέξαμε τις παρακάτω και τις παραθέτουμε με την ερμηνεία τους. ? Πήρα fax: Tο κατάλαβα ? Μπάρκουλης είσαι;: Είσαι τρελλός ? Βισματώθηκα: Έχω πολύ δουλειά ? Ποδανά: Διάλεκτος των νέων (ανάποδα) ? Η goa: Η rave γκόμενα ? Έφαγα ήττα: Έπαθα σοκ ? Στην πίπα σου: Βούλωστο ? Την είδα Σορίν Ματέι: Έγινα πολύ κακός ? Μάτσας: Προδώτης ? Με έδωσες: Με πρόδωςες ? Pamela: Η γυναίκα με το μεγάλο μπαλκόνι ? Κόντρα πλακέ: Η γυναίκα με το μικρό μπαλκόνι ? Σοβάτισμα: Ο αυνανισμός (πεοπαλινδρόμηση) ? Τον σακουλιάσανε: Τον πιάσανε, τον συλλάβανε ? Έφαγα φλάς: Μου ήρθε ξαφνικά ? Κουκουρούκου: Δεν μπορούμε να Συνεννοηθούμε ? Τα πήρα στο κρανίο: Νευρίασα ? Μαδομούνι γίνετε: Τσακώνονται γκόμενες ? Στην ψύχρα: Στα ίσια, κατάμουτρα ? Χιόνι: Ασταθής χαρακτήρας ? Ο ακάλυπτος: Ο καραφλός ? Φλάσαρα: Μου ήρθε απότομα ? Κατέβασα παροχή: Αδιαφόρησα ? Τον έκανε εμετό: Τον τρέλλανε ? Σπερματοκτόνο: Άπλησίαστη γκόμενα ? Μάρς: Όρμα ? Έγινα παζλ, χώμα: Κουράστηκα ? Βγάζω φανέλα, εφημερίδα: Διαδίδω ? Σαλούφα, μπακατέλα: Άσχημη γκόμενα ? Νταλίκα: Αντρογκόμενα ? Μπερκέτι (μπερεκέτι): Πάρα πολύ καλό ? Τσάγια, Τσίου: Άντε γεια ? Κόλλησα: Κόλλησε το μυαλό μου ? Ο καρεκλάς: Ο βλάκας ? Φλόμπα: Ελεεινή γκόμενα ? Ο φιδέμπορας: Ο ψεύτης, ο απατεώνας ? Ο γκλίτσας: Ο βλάχος ? Τη σούταρα: Την έδιωξα ? Έφαγα πίκρα: Απογοητεύτηκα ? Absolut: H γκομενάρα ? Είναι φτέλι: Είναι ξεφτιλισμένη ? Παλεύουμε;: To λες αν δεις χοντρή γκόμενα ? Μπουρούχα: Η άσχημη γκόμενα ? Φρικάρισα: Τρελλάθηκα ? Ξέρει γαλλικά και πιάνο: Αυτός που μιλάει αισχρά ? Μην καρφώνεσαι: Μην προδίδεσαι ? Κάνει τον κινέζο: Κάνει πως δεν ξέρει ? Κάνει τον Σημίτη: Το ίδιο με το παραπάνω ? Φατσοκόφτης: Ο πορτιέρης των club ? Κουραδοκόφτης: Το τάγκα εσώρουχο ? Ο σπινταριστός: Ο βιαστικός ? Τον κόβω: Τον κοιτάω ? Ρετάρισα: Χάζεψα ? Τα είδα όλα: Έμεινα έκπληκτος ? Είναι ρούχλας: Είναι τεμπέλης ? Γιάφκα: Συγκέντρωςη φίλων στο σπίτι ? Έκλεισε η φάση: Κανονίστηκε ? Την κάτσαμε: Την πατήσαμε ? Γαύρος: Φίλαθλος του Ολυμπιακού ? Βαζέλας: Φίλαθλος του Παναθηναικού ? Χανούμισσα: Φίλαθλος της Άεκ ? Λέμε: Και εννοούμε ? Χάλιας, χαλές, μανιαμούνιας: χαζογκόμενος ? Καλώς τον αδελφό Ξεφτίλα: καλώς τον κολλητό που είναι ομοϊδεάτης και ομοιοπαθής ? Ξελαμπικάρω: ξεδίνω ? Κάνε την, κόψε λάσπη, στρίβε: άδειασέ μας τη γωνιά ? Έφαγα αγγούρι / παλούκι: είχα πολύ δουλειά ? Τα βρήκα μπαστούνια: δυσκολεύτηκα ? Τα στήλωσα: πεισμάτωσα ? Την τίλιασα: έφαγα μέχρι σκασμού ? Έπαθα νίλα: την πάτησα ? Έχω δόντι: έχω μέσον ? Με κάρφωσες, με έδωσες, μου έκανες ματσακονιά: με πρόδωσες ? Πήγα για χόρτα, ή για μπίζα: την πάτησα ? Τον χόρεψε, τον έστειλε για τσάϊ: τον τρέλανε ? Ψιλικοκό, μανόγαλο: αυνανισμός ? Μπουζουριάζω, κάνω τσακωτό, φακώνω: συλλαμβάνω, πιάνω κάποιον ? Όμπλα-ούμπλα: ασυνεννοησία ? Πήρα κρανιωδώς, άναψαν κόκκινα: τσαντίστηκα ? Στην ξεφτίλα: πολύ φτηνά, ή πολύ εύκολα ? Η γκόμενα είναι *γειά σου*, ή *όπου*: είναι απλησίαστη ? Παντόφλα, τάβλα: γυναίκα με μικρό στήθος ? Μπεμπέκα: αντρογύναικο ? Καϊνάρι: στραβοπόδα ή ξεφτιλισμένη γκόμενα ? Ταλιατέλα: πολύ άσχημη γκόμενα που το παίζει ωραία ? Σουρωτήρι, χωνί, αέρα-πατέρα, σταθμός υπεραστικών: γκόμενα χαμηλών ηθών ? Κατά του απέναντι στόχου βά-λααα-τε: όρμα ? Χάλασε το γρανάζι: κόλλησε το μυαλό μου ? Αγρότης: αγροτικό αυτοκίνητο ? Στόκος, bridge: ο κολλημένος ? (κα)ρέκλας, ρεμπεσκές, ρούχλας: ο τεμπέλης ? Φεύγας, στροφίγγος: ο ασταθής τύπος ? Μάρτυρας του Αυνάν: ο μαλάκας ? Φευγάτος: ο παλαβός ? Εξάτμιση: ο πούστης ? Γκαμπριολέ, γκάμπριο, πλατείας: καραφλός ? Γιαούρτογλου, καραγκιοζοplayer: βλάκας, πανηλίθιος ? Καλώς το Ντάτσουν, καλώς τα ζαντολάστιχα: καλώς το βλάχο ? Αργύρης Χαλιλόπουλος, Χαλίλης, Γιαχαμπίμπης Γιαλελέλης: ο βλάχος που φορά ένα κάρο χρυσά τιμαλφή ? Ρόδας, γκάζιας, γκαζοφονιάς: μηχανόβιος ? Δίνω πασαπόρτι: διώχνω ? Την κάνω μπραφ: την κοπανάω ? Κάνω πάσα: στέλνω κάποιον σε κάποιον άλλον ? Έλα γεια: παράτα τα ? Έπαθα φρίκη, παρέδωσα πνεύμα, όλα είδον: τα έφτυσα ? Βάζω γκόλ: τα καταφέρνω ? Έκατσε, ή (αγ)κάλιασε η φάση: κανονίστηκε ? Τσίσους Κράϊστ (Chesus Christ), χεσμένος: αυτός που έχει πιει πολύ ? Τσίσα: τέλος Και κάποιες άλλες ιδιωματκές φράσεις πιο...οικείες και κατανοητές. Βρέχει καρεκλοπόδαρα Ειναι θέμα ζωής και θανάτου Σιγά τ’αυγά Έφαγα τη θάλασσα με το κουτάλι Απο την Πόλη έρχομαι και στη κορφή κανέλλα Φέξε Μάη να φας τριφύλι Μου την βιδώνει Μου την σπάει Καλομελέτα κι έρχεται Πράσειν άλογα (απο το πράττειν άλογα) Τρελός παππάς τον βάφτισε Τίναξε τα πέταλα Τα κακάρωσε Μας άφησε χρόνους Την έκανε λαχείο Ψωμί δεν έχουμε να φάμε, ραπανάκια για την όρεξη Κουνήσου απ' τη θέση σου... Θα σου σπάσω τα μούτρα... Θα φας ξύλο..... Τον έκανε μπαούλο Θα σε σαπίσω Τα έκανες σαν τα μούτρα σου Μ' έπιασες? Έσπασε το ρόδι Χέστηκα! Σ' έχω χεσμένο! Έχει χεσμένη τη φωλιά του! Σιγά τον πολυέλαιο! Μας έκανε τα μούτρα κρέας! Καλά σαράντα! Σ' έχω γραμμένο εκεί που δεν πιάνει μελάνι Στα παλιά μου τα παπούτσια Πήγαινε να δεις αν έρχομαι
|