( ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ, 7/3/2014) 

"Περιδιαβάζοντας" τον ιντερνετικό "Τύπο" σήμερα έπεσα πάνω σ΄αυτή την είδηση:  

" ...Δήμος Ζωγράφου: Θα έπρεπε να βρεθεί κάποιος για να παραλάβει τα οστά και με το ανάλογο οικονομικό κόστος να ζητήσει να φυλαχθούν στο οστεοφυλάκιο.  Τα οφειλόμενα για τον Δημήτρη Ποταμίτη που παραμένει θαμμένος για πέντε και πλέον χρόνια είναι 4000 ευρώ. Στην ίδια κατάσταση με τον Δημήτρη Ποταμίτη είναι και άλλα μεγάλα ονόματα όπως η Σαπφώ Νοταρά, η Ζωζώ Νταλμάς και η Φωφώ Λουκά..."

                                                                            ***

Τη Σαπφώ Νοταρά τη θυμάμαι από παιδί να παίζει στις κωμωδίες του  παλιού ελληνικού κινηματογράφου. Παροιμιώδης έμεινε η  φοβερή και τρομερή ατάκα της "Εδώ μέσα γίνονται Σόδομα και Γόμορα!".

 Για τη Ζωζώ Νταλμάς είχα παλιότερα διαβάσει τη βιογραφία της, επειδή η  ζωή της είχε και μια ιστορική διάσταση, αφού ήταν ο "έρωτας" του Κεμάλ Ατατούρκ και η δαιμόνια  ηθοποιός έζησε πολλά χρόνια δίπλα στο μεγάλο Τούρκο πολιτικό. Παραθέτω κάποια στοιχεία από τη  ζωή της, γιατί τα βρίσκω αρκούντως  ενδιαφέροντα για την ύλη της ιστορικής δημοσιογραφίας.

            Από το βιβλίο του Βασίλη Κολοβού. "Εγώ, η Ζωζώ Νταλμάς"

                                                                      ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ

" ... Μια ζωή που ξεκίνησε στις αρχές του περασμένου αιώνα στην Κωνσταντινούπολη και έσβησε σε έναν ταπεινό οίκο ευγηρίας στους Αμπελόκηπους.

" Πότε γεννήθηκε; «Στα τόσα που δεν επιτρέπεται! Κάθε κυρία αφήνει στη φαντασία σας την ηλικία της ωραιότητάς της. Αρκετοί λένε ότι γεννήθηκε το 1900. Το πραγματικό της όνομα ήταν Ζωζώ Σταυρίδη. Ενας Τσερκέζος παππούς, τρελός, μανιακός, γλεντζές, γυναικάς, λεβέντης και μια γιαγιά Ρουμάνα από το Αηδονοχώρι της Κοζάνης, και η μάνα της, επίσης Μακεδόνισσα".

"Οι αύρες του Βοσπόρου που πρωτοχάιδεψαν τις ξανθές τούφες των παιδιάστικων μαλλιών της, τα τρυφερά δειλινά, τα φεγγάρια του μαγικού καναλιού που φώτιζαν τις νύχτες έβαλαν στην ψυχή της τις πρώτες ανατολίτικες ανατριχίλες. Αλλά και η ξεμυαλίστρα και ερωτική Θεσσαλονίκη, που είναι η δεύτερη πατρίδα της, έβαλε τα σημάδια της στο βυζανιάρικο, που διωγμένο απ’ τη μανία των Νεότουρκων μαζί με χιλιάδες Ελληνες ήρθε στη Σαλονίκη, όπως η ίδια έλεγε, ήταν δεν ήταν δέκα χρόνων. Μεγαλώνει μαζί με τη μητέρα και τη γιαγιά της στις προσφυγικές γειτονιές του Ιπποδρομίου. Καμία πληροφορία δεν έχουμε για τον πατέρα της. Η Ζωζώ, όσο ήταν στο θέατρο, δύο πράγματα έκρυβε επιμελώς: το πότε γεννήθηκε και το πότε βγήκε στο θέατρο».

«΄Εζησα τα πάντα, έκανα τα πάντα, δεν είχα φραγμούς, ήμουν ελεύθερη...

 Μεγάλες λέξεις, πόζες, ξελιγώματα, ε; Αλλά ησυχάστε, δεν πρόκειται για τέτοιο πράγμα. Νομίζετε πως μία καλλιτέχνις της δικής μου ιδιοσυγκρασίας, μποέμισσα από κούνια και αδιόρθωτη αναρχική που δεν μπορεί να ανεχθεί ρέγουλες, ετικέτες και δεσμούς σκλαβιάς, δεν έχει καμία φιλοσοφική αρχή; Ε, λοιπόν εγώ έχω μία. Η ζωή δεν έχει καμία απολύτως αξία όταν δεν μοιάζει με ρομάντζο».

.«Η εμφάνιση της Νταλμάς που χόρεψε και τραγούδησε εντυπωσίασε τον Κεμάλ, που την κάλεσε στο τραπέζι του. Εκείνο το βράδυ ο Κεμάλ και η Ζωζώ φύγανε μαζί. Στις εξίμισι το πρωί ο Κεμάλ ήταν στο πόδι, όπως κάθε μέρα. Η Ζωζώ όμως κοιμόταν του καλού καιρού. Ο Κεμάλ ετοιμάστηκε σιγά-σιγά για να μην την ανησυχήσει κι έφυγε, αφού έδωσε εντολή στο υπηρετικό προσωπικό να την περιποιηθούν. Οταν άνοιξε η Ζωζώ τα μάτια της είδε στο κομοδίνο κάτι που την έκανε Τούρκο! Ενα μεγάλο χαρτονόμισμα -χίλιες λίρες- που της το είχε αφήσει εκεί ο κύριος πρόεδρος “διά τις καλές της υπηρεσίες”. Η Ζωζώ προσβλήθηκε που αντί για ένα τρυφερό σημείωμα βρήκε τα χρήματα. Για ποια την πέρασε αυτός ο άξεστος Τούρκος; 

Πήρε το χαρτονόμισμα για να το σκίσει. Οταν όμως το έπιασε στο χέρι της παρατήρησε ότι στο κέντρο του υπήρχε το πορτρέτο του Κεμάλ. Πήρε λοιπόν ένα ψαλιδάκι κι έκοψε με προσοχή το πορτρέτο. Το υπόλοιπο κομμάτι με την τρύπα στη μέση το άφησε στη θέση του μαζί με ένα σημείωμα που έγραφε: “Από αυτό που μου αφήσατε πήρα μόνο αυτό που μου χρειαζόταν. Το υπόλοιπο σας το επιστρέφω γιατί μου είναι εντελώς άχρηστο”.

»Αυτό που έκανε η Ζωζώ ήταν χαστούκι και κομπλιμέντο μαζί. Ο Κεμάλ συγκλονίστηκε. Το βράδυ της έστειλε στο θέατρο λουλούδια κι ένα πανάκριβο κόσμημα. Η Ζωζώ τα γύρισε πίσω.

Το άλλο βράδυ τα ίδια. Ο Κεμάλ έβαλε λυτούς και δεμένους να βρούνε τη Ζωζώ και να της ζητήσει συγγνώμη. Το γεγονός είναι ότι κάποτε βρήκε ανοιχτή την κερκόπορτα της καρδιάς της και τρύπωσε. Ο δεσμός τους κράτησε πολλά χρόνια, ώς και λίγο πριν από τον θάνατο του Κεμάλ Ατατούρκ».

«Στην Κατοχή αρνήθηκε να καταδώσει συναδέλφους της, με αποτέλεσμα, από το πολύ ξύλο,να χάσει το τεσσάρων μηνών παιδί που είχε μέσα της» λέει ο Δημήτρης Ιβάνωφ. «Γλίτωσε με τη βοήθεια των γερμανικών της:κατάφερε να “ψήσει” τους βασανιστές να μην τη σκοτώσουν»

Λίγο πριν πεθάνει ζήτησε από τον Δημήτρη Ιβάνοφ: «Αναψε ένα κεράκι στην Παναγία για να ξεκουραστώ».